We staan aan de vooravond van de grote verbouwing van Nederland. Klimaatadaptatie, energietransitie, veranderende mobiliteit en arbeid gaan de ruimte om ons heen blijvend veranderen. Wat betekenen deze grote transitievraagstukken voor de ruimte in Rotterdam?
Op 22 november presenteert Rotterdam het Rotterdams Klimaatakkoord. Hierin staan verschillende ideeën om de CO2-uitstoot in Rotterdam te verminderen. Maar ook hoe we de energietransitie goed kunnen inzetten om Rotterdam mooier, inclusiever, energieker en leefbaarder te maken. Hoe maken we de versnelde overgang naar een nieuwe circulaire economie?
In 1972 luidde een groep bezorgde wetenschappers verenigd in de Club van Rome al de noodklok. Hun rapport Grenzen aan de groei waarschuwde voor oprakende grondstofvoorraden. Inmiddels weten we dat de aarde flink uitgeput raakt door de groeiende behoefte aan energie en grondstoffen. We verspillen teveel en dat afval bedreigt niet alleen onze leefomgeving, maar ook ons als soort.
Voor de bouwsector valt er veel te winnen. Iedereen die weleens zijn huis heeft verbouwd weet hoeveel bouwpuin een bouwproject of renovatie oplevert. Dit sloopafval op een hoogwaardige manier hergebruiken is de grote uitdaging voor een circulaire bouweconomie. Gebouwen en infrastructuur worden dan zodanig ontwikkeld dat materialen en grondstoffen maximaal hoogwaardig herbruikbaar zijn, er geen fossiele energiebronnen gebruikt worden en het milieu niet verder wordt aangetast.
Maar hoe moet dat dan? Floris Schiferli van SuperUse Studios is hier al een tijd mee bezig. Dit Rotterdamse architectenbureau leverde onlangs Buitenplaats Brienenoord op, waarvoor een bestaand pand uit elkaar is gehaald en op een nieuwe manier in elkaar is gezet. Bijna driekwart van het nieuwe gebouw komt uit het oude gebouw, de rest is hergebruikt materiaal van elders en alleen de schroeven en specifieke koppelplaten zijn nieuw.
‘Naast ontwerp doen we veel onderzoek’, vertelt Floris ‘Met de Oogstkaart ontwikkelden we een marktplaats voor gebruikte bouwmaterialen. Het opnieuw gebruiken van (bouw)materiaal levert namelijk veel minder CO2belasting op dan het opnieuw produceren ervan. Bovendien is hergebruik goedkoper, wanneer je de werkelijke productiekosten beschouwt. De Oogstkaart inventariseert nieuwe en bestaande bouwstromen; wat staat er aan gebouwen en wat zit erin? In zijn ontwerpen denkt hij vanuit beschikbare bouwstromen -Form Follows Flow- zodat uiteindelijk 90% van het beschikbare bouwmateriaal wordt hergebruikt.
‘Het is sowieso ondenkbaar om niks met duurzaamheid te doen’ zegt Esmee Tanis, voorzitter van de tafel Consumptie van de Rotterdamse Klimaatalliantie. De voedseltransitie is een hot topic voor haar; ‘Eenderde van de voedselproductie wordt verspild, met name door consumenten en ook in de transitie naar een meer plantaardig dieet valt nog veel winst te behalen. Het starten van een grootschalige samenwerking voor het verminderen van voedselverspilling en het scheiden van GFT afval in hoogbouw waar bewoners geen eigen container hebben, daar gaan we nu mee beginnen. Zo gaan we in Rotterdam samen voor meer circulair!’
Wie meer wil weten over de circulaire economie kan tijdens het Stadmakerscongres terecht bij de volgende sessies:
– Circulair bouwen versnellen via een hub
– Ruimte voor Energie
– Tour: Urban Resilience