Mattijs van Ruijven wil het gesprek aangaan over de Omgevingsvisie. Van Ruijven is hoofd Stedenbouwkundige bij Stadsontwikkeling. Tijdens het Stadmakerscongres 2017 speelt hij een rol bij diverse programmaonderdelen.
Wat maakt deze editie extra interessant?
Het Stadmakerscongres is natuurlijk elk jaar interessant. Het is goed om als stadmakers het gesprek aan te gaan over de stad, nieuwe ontwikkelingen en initiatieven. Wat dit jaar extra interessant maakt, is onder andere de omgevingsvisie en een aantal grote gebiedsontwikkelingen die worden besproken met alle stadmakers. Twee jaar geleden hebben we op het Stadmakerscongres de Kaart van de Stad gepresenteerd: wat zijn kansen voor ontwikkeling op lange termijn? Sindsdien is veel gebeurd, bijvoorbeeld met een grote gebiedsontwikkeling als Feijenoord City, maar er zijn ook verdiepingsslagen op de Kaart gemaakt. Dat is gedaan met de Onderwijskaart en de zoektocht naar 50.000 nieuwe woningen. De Kaart van de stad gaan we omvormen tot een omgevingsvisie. We gebruiken de komst van de nieuwe Omgevingswet om door te gaan met het nadenken over de toekomst van de stad. Belangrijk blijft dat we het niet als blauwdruk zien, maar als dynamisch proces. Er is dus veel gebeurd de afgelopen twee jaar, dat willen we delen op het congres en we willen het gesprek aan gaan over hoe de Omgevingsvisie er uit zou moeten zien. Daar hebben wij al wel over nagedacht natuurlijk. Dat willen we delen, testen en aanscherpen. Zodat we dat verder kunnen uitwerken en uiteindelijk op het volgende congres de Omgevingsvisie kunnen presenteren.
Waar ben je zelf nieuwsgierig naar?
Naar Toni Griffin ben ik zelf erg benieuwd. Ze heeft interessante inzichten over hoe je uiteindelijk tot een stad komt die voor iedereen kansen biedt. Ik hoop te leren hoe we inclusiviteit ook handen en voeten kunnen geven. Hoe maak je dat fysiek zichtbaar? Niet slechts een sociale ambitie maar vooral een idee hoe we dat ook ruimtelijk vorm kunnen geven. Juist dat is ook belangrijk voor de Omgevingsvisie.
En waar ben je dan naar op zoek?
Hoe doe je dat ruimtelijk, een inclusieve stad maken? Ik ben echt op zoek naar input voor de grote gebiedsontwikkelingen waar we mee bezig zijn. We zijn een stad waar ruim 170 nationaliteiten leven. Dat is bijzonder, zeker omdat er niet veel spanningen zijn. Maar tegelijkertijd is de levensverwachting in sommige wijken een stuk lager dan de wijk er naast. Of ligt de werkloosheid hoog ten opzichte van het landelijk gemiddelde. In het ook ruimtelijk maken van de aanpak van deze maatschapelijke thema’s willen we stappen zetten.
Kun je een voorbeeld geven?
Hoe wonen we in de stad? Koopwoningen zijn niet betaalbaar voor iedereen. Zeker gezien de ontwikkelingen van de laatste tijd. Tegelijkertijd loop je met sociale woningbouw tegen een inkomensgrens aan. Wat kunnen wij eraan doen om de grote middengroep een plek te geven? Anders krijgen we een stad met alleen dure en sociale woningen. We moeten op zoek naar balans in de woningmarkt, vooral in middelduur zijn uitvindingen nodig. Hoe en door wie kunnen die gerealiseerd worden? Gelukkig zijn er al stadmakers zoals het Rotterdams Woongenootschap die daar met een interessant voorstel voor komt.
Wat kan het publiek van de sessies waar jij bij betrokken bent verwachten?
We gaan natuurlijk aan de slag met de omgevingsvisie, we hopen op een breed, gemengd publiek dat reageert. Dat verschillende invalshoeken biedt om een verhaal aan op te hangen. Horen of we iets missen, of we concreet genoeg zijn. Daarnaast wat kan er geleerd worden van de grote gebiedsontwikkelingen? Moet het rendement voor de stad hoger? Kan dat? En natuurlijk een discussie over waar die 50.000 nieuwe woningen zouden moeten komen.
Hoe staat het ervoor in Rotterdam wat stadmaken betreft?
Ik denk dat het bijzonder is hoe we in Rotterdam de stad ontwikkelen. We gaan continu met elkaar in gesprek. Het is dan ook van oudsher een stad samen ontwikkelen. Van experimenten en nieuwe ideeën, Mogelijk gemaakt door samenwerking tussen ondernemers, ontwerpers en gemeente. Het ontwikkelen van de stad, dat kun je als gemeente ook niet alleen. Je bent afhankelijk van stadmakers. Ik denk dat we daar veel mee bereikt hebben en we kunnen er nog veel meer in bereiken.
Hoe gaat dat er in de toekomst uitzien, nu Rotterdam steeds voller raakt?
Het gaat er juist om hoe je die ideeën een plek weet te geven in de stad. Hoe houden we kansen, ruimte, voor experimenten? De stad moet dynamisch zijn. Niet van ‘dit zit er en moet er zijn tot in de eeuwigheid’. Die dynamiek moeten we een plek geven, daar zitten de kansen. Daarnaast moeten we onszelf precies dat afvragen bij grote gebiedsontwikkelingen die nu spelen. Hoe kunnen we goede initiatieven die niet commercieel zijn tóch ook een centrale plek geven? Zodat we uiteindelijk meer diverse functies en daarmee een toekomst bestendigere gebiedsontwikkeling hebben? Daar komt meteen het vormgeven van inclusiviteit bij kijken. Zodat iedereen zich in een plek herkent. Niet alleen hippe koffiebarretjes en dito restaurants in een gebied, maar juist in combinatie met een buurthuis, werkplaats of ontmoetingsplek voor jongeren. Een slimme mix van functies dus!